قطر ویترین بازار گاز خلیج فارس!

صادرات گاز قطر در سال 2009در حالی از مرز 40 میلیارد متر مکعب گذشته که ایران تاکنون موفق به فروش حتی یک متر مکعب گاز به کشورهایی حاشیه خلیج فارس نشده است.

به گزارش مهر، در حال حاضر ایران با در اختیار داشتن 19.2 تریلیون متر مکعب ذخیره و تولید روزانه 500 میلیون متر مکعب گاز سهمی کمتر از دو درصد را در بازارهای جهانی دارد، این در حالی است که با صادرات سالانه کمتر از 12 میلیارد متر مکعب گاز به ترکیه و ارمنستان و واردات بیش از 14 میلیارد متر مکعب گاز از آذربایجان و ترکمنستان تراز گاز کشور منفی شده است.

گشوده ماندن پرونده غرامت گازی تهران – آنکارا، طولانی شدن مذاکرات خط لوله صلح، عدم تمایل کنسرسیوم نابوکو برای خرید گاز ایران، تنزل جایگاه در مجمع کشورهای صادرکننده گاز(GECF) و کاهش سرمایه گذاری برای توسعه میادین نیز از دیگر چالشهای پیش روی گاز ایران برای حضور در بازارهای جهانی است.

بر اساس اعلام کارشناسان، هم اکنون برای افزایش سهم ایران در تجارت جهانی گاز بازار خلیج فارس نسبت به سایر گزینه ها قابل دسترس تر است به طوری که با توجه به وجود میادین بزرگ گازی ایران در خلیج فارس همچون پارس جنوبی، کیش، سلمان، فارسی، آرش و مسافت کوتاه بین مبادی تولید تا مصرف، در صورت توافق با شرکتهای متقاضی امکان صدور گاز به همسایگان جنوبی کشور فراهم می شود.

قطر ویترین بازار گاز خلیج فارس

به گزارش مهر، سازمان کشورهای عرب صادر کننده نفت (اواپک) اخیرا با انتشار گزارشی از افزایش 54 درصدی حجم مبادلات گازی در بین کشورهای حاشیه خلیج فارس خبر داده و اعلام کرده است: در سال 2009 میلادی حجم مبادلات گاز در بین کشورهای عربی به 162 میلیارد متر مکعب رسیده است.

اما ایران با وجود هدف گذاری برای صادرات روزانه 77 میلیون متر مکعب گاز به کشورهایی همچون کویت، امارات، عمان و بحرین تاکنون موفق به فروش حتی یک متر مکعب گاز نیز در این بازار نشده است.

هم اکنون چند سالی است که از آغاز مذاکرات گازی ایران با کشورهای کویت، بحرین، امارات و عمان می گذرد اما قطر با صدور 40 میلیارد متر مکعب گاز طبیعی از طریق خط لوله و محموله های LNG در سال 2009 به ویترین بازار گازی منطقه و خلیج فارس تبدیل شده است.

در حال حاضر ظرفیت صادرات LNG قطر به 50 میلیون تن افزایش یافته است که پیش بینی می شود با راه اندازی واحدهای جدید این ظرفیت تا سال 2011 میلادی به 77 میلیون تن افزایش یابد.

اولین قرارداد گازی ایران برای حضور در بازار خلیج فارس در سال 2001 میلادی (1381) بین شرکت ملی نفت ایران و کرسنت امارات برای صدور سالانه پنج میلیارد متر مکعب امضا شد. اما هم اکنون با گذشت نهمین سال از انعقاد این قرارداد نه تنها گازی از ایران به امارات صادر نشده بلکه پرونده این قرارداد گازی روانه مراجع داوری بین المللی شده است.

در این میان، در حالی مسئولان وزارت نفت پایین بودن بهای گاز را عامل عملیاتی نشدن قرارداد کرسنت عنوان می کنند که این شرکت اماراتی در مورد فرمول قیمت گذاری گاز اعلام کرده است: فرمول قیمت گذاری گاز در قرارداد به دلیل وابسته بودن به قیمت جهانی نفت از ضرر و زیان ایران جلوگیری می کند.

همچنین در ماده 10 قرارداد کرسنت بندهایی گنجانده شده است که به استناد به آن در صورت تغییر قابل توجه در نرخ جهانی نفت به عنوان مولفه مهم تاثیر گذار بر نرخ گاز ایران، امکان تجدید نظر در قیمت دوره ای قرارداد در هر زمان وجود دارد.

علاوه بر این، نرخ گاز صادراتی ایران در قرارداد کرسنت در هیچ دوره ای از 25 سال قرارداد " ثابت" ذکر نشده است و اماراتی ها در بند دیگری متعهد شده اند که اگر در هر زمانی از 25 سال قرارداد، هر کشور یا شرکتی، هر میزان گاز با نرخی بالاتر از قرارداد فروش گاز ایران به کرسنت به هر نقطه از امارات منتقل کرده و یا بفروشد، آن نرخ بالاتر باید درباره نرخ گاز فروخته شده ایران به کرسنت هم اعمال شود.

با این وجود درحالی که سایر کشورهای عربی متقاضی گاز ایران منتظر تعیین تکلیف قرارداد کرسنت در داوری بین المللی هستند که هم اکنون با راه اندازی طرح توسعه میدان گازی سلمان ( مشترک با امارات) و عدم تکمیل ساخت خط لوله سیری – عسلویه ( برای انتقال گاز به پالایشگاههای پارس جنوبی) روزانه 170 میلیون فوت مکعب در خلیج فارس بدون کوچکترین استفاده ای می سوزد.