صبررهبرکره شمالی تمام شده؛تصمیم«اون»برای جنگ؟

دو تحلیلگر کهنه‌کار کره شمالی -رابرت ال. کارلین، مقام سابق وزارت امور خارجه و زیگفرید اس. هکر، دانشمند هسته‌ای- هفته گذشته در مقاله‌ای برای وب سایت آمریکایی «۳۸ north»، زنگ خطر را به صدا درآوردند و ادعا کردند که صبر کیم تمام شده است. آن‌ها نوشتند: «کیم جونگ اون تصمیم استراتژیک برای جنگیدن گرفته است.» به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، تحلیلگران به‌طور کلی موافق هستند که کره‌شمالی در سال‌های اخیر به‌دلیل انباشت مشکلات داخلی، از جمله اقتصاد در حال مرگ و کمبود مواد غذایی و نفت و ناامیدی در دیپلماسی خارجی خود، مانند شکست کیم در پایان دادن به تحریم‌های بین‌المللی از طریق دیپلماسی مستقیم با رئیس‌جمهور دونالد جی. ترامپ موضع خود را تغییر داده است.

به گزارش دنیای اقتصاد، اکثر ناظران موافقند که نزدیکی اخیر کره‌شمالی به روسیه، از جمله تامین گلوله‌های توپخانه و موشک برای استفاده در جنگ روسیه در اوکراین به نوعی تغییر‌دهنده بازی خواهد بود. اما هنوز درباره اینکه شجاعت جدید «اون» می‌تواند منجر به جنگ شود، اختلاف نظر شدیدی وجود دارد. بسیاری می‌گویند که هدف نهایی کیم نه جنگ با کره‌جنوبی، متحد ایالات متحده بلکه پذیرش کشورش از سوی واشنگتن به‌عنوان یک قدرت هسته‌ای از طریق مذاکرات برای کاهش تسلیحات است. پارک وون گون، کارشناس کره‌شمالی در دانشگاه «او‌ها وومنز» در سئول گفت: «کره‌شمالی جنگی را آغاز نمی‌کند مگر اینکه تصمیم به خودکشی بگیرد. آن‌ها به خوبی می‌دانند که نمی‌توانند در جنگ پیروز شوند؛ اما آن‌ها دوست دارند دشمنانشان باور کنند که می‌توانند؛ زیرا این می‌تواند منجر به تعامل و امتیازات احتمالی مانند کاهش تحریم‌ها شود.»

تحلیلگران در چین، حیاتی‌ترین متحد کره‌شمالی، نیز عمیقا تردید دارند که اون وارد جنگ شود مگر اینکه به کره‌شمالی حمله شود. پروفسور شی یین‌هونگ، در دانشگاه رنمین در پکن اظهار کرد که رهبری شمال فرد غیرمنطقی نیست و به حفظ خود بیشتر می‌اندیشد و شروع جنگ خلاف این خواهد بود. برخی دیگر خاطرنشان کردند که شمال می‌تواند خود را با اقدامات نظامی، از جمله از طریق حملات متعارف کوچک‌تر و آزمایش‌های جسورانه‌تر تسلیحات، بدون اینکه لزوما پاسخی مرگبار ایجاد کند، تثبیت کند. ویکتور چا، کارشناس کره‌شمالی در مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی مستقر در واشنگتن می‌گوید: «پله‌های زیادی از نردبان تشدید تنش‌ها وجود دارد و کره‌شمالی ممکن است بخواهد از پله یک جنگ همه‌جانبه بالا برود.»

این کارشناس می‌افزاید: «کیم به توانایی‌های خود برای جلوگیری از واکنش ایالات متحده در صورت انجام کاری عجولانه اطمینان ندارد.» اگر «اون» بخواهد از آن نردبان بالا برود، تاریخ اخیر نشان می‌دهد که ممکن است «اکنون» زمان درستی باشد. کره‌شمالی دوست دارد دشمنان خود را در حساس‌ترین لحظات سیاسی ناآرام کند و هم ایالات متحده و هم کره‌جنوبی امسال انتخابات برگزار می‌کنند. کره‌شمالی در اواخر سال۲۰۱۲، بین انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و کره‌جنوبی، یک موشک دوربرد پرتاب کرد. این کشور کمی قبل از مراسم تحلیف رهبر کره‌جنوبی در سال۲۰۱۳ یک آزمایش هسته‌ای انجام داد. در سال۲۰۱۶، دو ماه قبل از انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا آزمایش هسته‌ای دیگری انجام داد.

کو جائه هونگ، تحلیلگر در موسسه استراتژی امنیت ملی مستقر در سئول گفت: کره‌شمالی همچنین ممکن است در هفته‌های آینده دست به اقدامات تحریک‌آمیز بزند تا به لیبرال‌هایی که طرفدار مذاکرات بین‌کره‌ای هستند، کمک کند تا در انتخابات پارلمانی کره‌جنوبی در آوریل پیروز شوند.» او گفت که کره‌شمالی امیدوار است از طریق اقدامات تحریک‌آمیز این ترس را در میان رای‌دهندگان کره‌جنوبی ایجاد کند که فشار فزاینده بر کره‌شمالی، همان‌طور که دولت فعلیِ یون سوک یول، رئیس‌جمهوری کره‌جنوبی تلاش کرده است انجام دهد، ممکن است «به جنگ هسته‌ای منجر شود.» توماس شفر، دیپلمات سابق آلمانی که دو بار به‌عنوان سفیر در کره‌شمالی خدمت کرده است، گفت: «کره‌شمالی تا پس از انتخابات آمریکا به افزایش تنش ادامه خواهد داد.»

شفر در رد تحلیل کارلین و هکر افزود: «اما در اوج تنش‌ها، سرانجام مایل به تعامل مجدد با دولت جمهوری‌خواه به امید کاهش تحریم‌ها، پذیرش برنامه هسته‌ای و به‌عنوان هدف اصلی، کاهش یا حتی خروج کامل نیرو‌های آمریکایی از این کشور خواهد بود.» از زمان روی کار آمدن اون در سال۲۰۱۱، او خود را متعهد به ایجاد توانمندی هسته‌ای کره‌شمالی کرده و از آن به‌عنوان بازدارنده و ابزار مذاکره برای کسب امتیاز از واشنگتن، مانند حذف تحریم‌های سازمان ملل و دستیابی به رشد اقتصادی استفاده می‌کند. او در سال۲۰۱۸ با ترامپ ملاقات کرد و بار دیگر بخت خود را در سال۲۰۱۹ مجددا امتحان کرد؛ اما به‌طرز شگفت‌انگیزی شکست خورد و کیم با دست خالی و تحقیرشده به خانه بازگشت. او سپس قول داد که «راه جدیدی» برای کشورش بیابد.

از آن زمان، کره‌شمالی درخواست‌های مکرر واشنگتن را برای مذاکره رد کرده است. این کشور همچنین درخواست‌های کره‌جنوبی را به‌عنوان شریک گفتگو رد کرده است و از سال۲۰۲۲ نشان می‌دهد که از سلاح هسته‌ای علیه کره‌جنوبی در جنگ استفاده خواهد کرد و اصرار دیرینه خود را مبنی بر اینکه این سلاح‌ها شبه‌جزیره کره را به‌عنوان یک عامل بازدارنده صلح‌آمیز نگه می‌دارد، کنار گذاشته است. این کشور ابزار‌های متنوع‌تر و رهگیری سخت‌تر را برای تحویل کلاهک‌های هسته‌ای خود آزمایش کرده است. با این حال شک و شبهه وجود دارد که کره‌شمالی توانسته باشد یک موشک بالستیک قاره‌پیما ساخته باشد که بتواند با آن ایالات متحده را هدف قرار دهد. اما دو دشمن اصلی کره‌شمالی، کره‌جنوبی و ژاپن، به این کشور بسیار نزدیک‌تر هستند.

در جبهه دیپلماتیک، کیم تلاش کرد تا نشان دهد که دیگر ایالات متحده را به‌عنوان یک شریک مذاکره‌کننده حیاتی نمی‌بیند، در عوض یک «جنگ سرد جدید» را تصور می‌کند که در آن ایالات متحده در سطح جهانی در حال عقب‌نشینی است. مقامات می‌گویند که او به‌شدت روابط نظامی با روسیه را بهبود بخشیده است و در ازای آن به احتمال زیاد وعده‌های روسیه درباره کمک‌های غذایی و کمک‌های فنی برای برنامه‌های تسلیحاتی خود را تضمین کرده است. کو یو هوان، رئیس سابق موسسه کره برای اتحاد ملی در سئول گفت: «من نگران هستم که اعتماد به نفسش او را به قضاوت نادرست سوق دهد و در بحبوحه رویارویی تنش‌آمیز با ایالات متحده، این کشور را به جنگ با آمریکا و متحدانش تشویق کند.» به‌رغم موقعیت نظامی تهاجمی فزاینده خود در سال‌های اخیر، چین ممکن است ثابت کند که مانع هر‌گونه ماجراجویی نظامی کره‌شمالی است.

چین و کره‌شمالی متعهد به معاهده‌ای هستند که در سال۱۹۶۱ به امضا رسید که بر اساس آن هر کشوری باید در صورت حمله به دیگری کمک نظامی کند. اما چین در حال حاضر انگیزه کمی برای کشیده شدن جنگ به شبه‌جزیره کره دارد. جنگ در شبه‌جزیره کره برای پکن فاجعه‌بار خواهد بود. جان دلوری، استاد مطالعات چینی در دانشگاه یونسی در سئول، با اشاره به جمهوری خلق چین گفت: نیم قرن کامل، صلح در شرق آسیا، دوره رشد بی‌سابقه برای چین را رقم زده است و در صورت جنگ این رشد به‌شدت متوقف خواهد شد.» این کارشناس افزود: «ایالات متحده مدت‌هاست که برای مهار کره‌شمالی به پکن تکیه کرده است. اون با نزدیک شدن به مسکو، شی جین پینگ، رهبر چین را تحت فشار قرار داده است.» دلوری تصریح کرد: «قابل توجه است که اون اولین سفر پس از همه‌گیری خود را به خاور دور روسیه انجام داد و از چین صرف نظر کرد و وزیر خارجه خود را به مسکو فرستاد نه پکن.» او افزود که با افزایش تنش‌ها، اون می‌تواند ببیند که شی مایل است برای آرام کردن او چه کاری انجام دهد.