دلایل آلودگی رود ارس در بالادست

عضو هیات علمی دانشگاه تبریز با اشاره به چالش‌های رود ارس، گفت: کشور ارمنستان بدون تمهیدات مهندسی نسبت به توسعه صنایع معدنی خود اقدام کرده که موجب نشت و ورود شیرابه‌ها به رود ارس شده است و باعث شده رود ارس به عنوان شاخه حیاتی کشور دچار آلودگی شود.

به گزارش ایسنا،مهدی ضرغامی درنشست تخصصی "آب، توسعه و مهاجرت اقلیمی"با اشاره به وضعیت جهانی در زمینه دستکاری‌های غیر اصولی بشر در طبیعت و مهاجرت‌های اقلیمی، گفت: دریای آرال از تاجیکستان آغاز می‌شود و تا ازبکستان، قرقیزستان و ترکمنستان ادامه دارد و این حوضه آبریز در روزگاری، دریایی با تولیدات بالا بوده و اکنون مساله مهم آن رسوبات آلاینده کف این دریا است.

وی با اشاره به موضوعات "هیدروپلیتیک" در دنیا، اظهار کرد: در آمودریا و سیردریا، تاجیکستان به انرژی نیاز دارد و در پایین‌دست، ترکمنستان نیازمند آب برای کشاورزی است و عدم همکاری میان آنها موجب شده است فشار اجتماعی ایجاد شود.

ضرغامی، نمونه دیگر را در کشور ارمنستان دانست و در این باره توضیح داد: این کشور نسبت به توسعه صنایع معدنی خود اقدام کرده است ولی بدون تمهیدات مهندسی! این موضوع موجب نشت و شیرابه‌ها به رود ارس شده است که باعث شده رود ارس به عنوان شاخه حیاتی کشور دچار آلودگی شود.

این عضو هیات علمی دانشگاه تبریز با اشاره به چالش‌های هیرمند و کشور افغانستان، گفت: در سال گذشته، ۱۰ هزار خانوار زابلی از زابل خارج شدند.

وضعیت آب ایران

وی با تاکید بر اینکه به دلایل مختلف سرانه منابع آب تجدیدپذیر و در دسترس سالانه، کاهش یابد، گفت: عمده‌ترین دلیل آن، این است که بارندگی کشور ۱۰ تا ۲۰ درصد کاهش یافته و دمای کشور یک درجه سانتی‌گراد گرم‌تر شده است.

ضرغامی با اشاره به اثرات افزایش جمعیت، افزود: سرانه آب تجدیدپذیر به ازای هر نفر از ۵۵۰۰ متر مکعب به ۱۳۰۰ متر مکعب در ۵۰ سال اخیر رسیده که نشان‌دهنده کاهش سرانه آب در دسترس هر نفر است.

وی ادامه داد: در سال‌های اخیر به دلیل توسعه کشاورزی، مجوز احداث چاه داده نشده و چاه‌های غیر قانونی افزایش یافته و این امر باعث رخداد پدیده فرونشست در کشور شده است که موجب آسیب رسیدن به زیر ساخت‌های کشور همچون خطوط ریلی، نفت و گاز شده و اگر این پدیده کنترل و مدیریت نشود، زمینه مهاجرت را فراهم خواهد کرد.

این استاد دانشگاه تبریز با بیان اینکهفاصله زیادی بین میزان منابع و مصارف آب در کشور وجود دارد،گفت:"عدم تعادل بین منابع و مصارف کشور"، "تنش و اختلاف فزاینده اجتماعی بین ذی نفعان و ذی مدخلان آب"، "بهره‌وری پایین استفاده از آب"، "آسیب‌پذیری در برابر وقایع حدی مانند خشکسالی و تغییر اقلیم" از جمله چالش‌های آب در کشور به شمار می‌روند.

ضرغامی،افزایش فراوانی سیل و خشکسالی را از پیامدهای تغییر اقلیم در کشور دانستو گفت: این پدیده موجب شده هم میزان آب در دسترس کاهش یابد و هم میزان آب در محور زمان تغییر کرده است؛ به این معنی است که آب در دسترس که باید در طول سال پراکندگی داشته باشد، به یک باره از طریق سیلاب در دسترس می‌شود.

این عضو هیات علمی دانشگاه تبریز، افزود:اقدامی که در این زمینه نیاز به اجرا داریم، این است که در مدیریت یکپارچه سیستم آب و محیط زیست بازنگری داشته باشیم و در این زمینه به جای داشتن یک وزارتخانه متمرکز برای کنترل چاه‌ها نیازمند شبکه‌سازی در این زمینه هستیم.