| |
اعتماد ملي: وقتي خبر رسيد جنگنده‌هاي اسرائيلي حمله سنگيني به غزه داشته‌اند، خيلي‌ها حس كردند اين حمله ناگهاني بوده و حماس را غافلگير كرده است اما گزارشي كه روزنامه گاردين انگليس از برنامه‌ريزي اسرائيل براي اين حمله منتشر كرده نشان مي‌دهد كه اسرائيل از شش ماه قبل براي چنين حمله‌اي برنامه‌ريزي كرده و فقط زمان انجام آن مشخص نشده بوده است. ظاهرا تجربه اسرائيل در جريان جنگ با حزب‌الله لبنان در تابستان سال 2006 ميلا‌دي درس خوبي بوده براي اينكه اسرائيل بي‌گدار به آب نزند.
بر مبناي اين گزارش، اسرائيل شش ماه وقت صرف كرده تا مراكز مهم فعاليت حماس در غزه را شناسايي كند. پايگاه‌هاي عملياتي، انبارهاي تسليحات، مراكز آموزشي و منزل سران ارشد حماس در جريان اين برنامه به صورت كامل شناسايي شده‌اند و مجموع اين اطلا‌عات در اختيار مقامات ارشد رژيم اسرائيل قرار گرفته است. در مرحله بعد، كابينه اسرائيل در تاريخ نوزدهم دسامبر جلسه‌اي تشكيل داد كه پنج ساعت به طول انجاميده و در جريان اين جلسه، انجام حمله همه‌جانبه به غزه مورد تاييد كامل قرار گرفته است.
ظاهرا پس از قطعي‌شدن تصميم مقامات اسرائيل براي حمله به غزه، تصميم‌گيري درخصوص زمان‌بندي اين حمله به ايهود اولمرت نخست‌وزير مستعفي و ايهود باراك وزير دفاع اسرائيل واگذار مي‌شود.
مراحل جمع‌آوري اطلا‌عات براي انجام حمله به غزه به صورت محرمانه انجام مي‌گيرد و رسانه‌هاي اسرائيل هم در اين زمينه اطلا‌عي نداشته‌اند و حتي اطلا‌عاتي نيز به آنها ارائه شده تا مسير توجه‌شان به سمتي ديگر منحرف شود. بنا بر نوشته روزنامه هاآرتص اسرائيل، مجموعه اين شرايط و نيز خلا‌ء قدرت در اسرائيل باعث شده بود حماس نيز تا حدي احساس امنيت كاذب كند و اسرائيل در هدف قرار دادن مراكز استراتژيك حماس در غزه موفق شود.
بنا بر گزارش روزنامه گاردين، سياست‌هايي مانند صدور اجازه انتقال مواد غذايي و كمك‌هاي بشردوستانه به غزه در روز جمعه نيز درواقع تلا‌شي بود از سوي اسرائيل براي آنكه برنامه خود براي حمله به غزه را در چشم جامعه بين‌المللي تا حدي پنهان نگه دارد و حتي توجيه كند. روز پنجشنبه گذشته نيز تزيپي ليوني وزير امورخارجه اسرائيل براي مذاكره و گفت‌وگو با مقامات مصري به قاهره رفته بود و ظاهرا بلا‌فاصله پس از بازگشت ليوني به اسرائيل، تصميم نهايي براي حمله به غزه گرفته شده است.
چرا حالا؟
ايهود باراك وزير دفاع اسرائيل در توجيه زمان حمله اسرائيل به غزه مدعي شده كه به دنبال پايان آتش‌بس شكننده شش ماهه ميان حماس و اسرائيل و اصابت راكت‌هاي حماس به مناطقي از سرزمين‌هاي اشغالي،<كاسه صبر اسرائيل لبريز شده> و به همين جهت اسرائيل فورا حمله همه‌جانبه به غزه را مورد توجه قرار داده است. در همين حال برخي رسانه‌هاي اسرائيل از فشارهاي داخلي خبر داده‌اند كه پس از ناكامي اسرائيل در جنگ با حزب‌الله در تابستان سال 2006 ميلا‌دي بر كابينه اين رژيم وارد آمده است.
واقعيت اين است كه در جريان شليك راكت‌ها و موشك‌هاي حماس به سرزمين‌هاي اشغالي، كمتر پيش آمده كه غيرنظاميان اسرائيلي كشته شوند اما به هر حال شليك اين راكت‌ها به جنوب سرزمين‌هاي اشغالي باعث شده بود كه 20 هزار اسرائيلي ساكن اين مناطق دائما در هراس و ترس از اين حملا‌ت به‌سر ببرند.
مساله ديگري كه شايد در پشت پرده حملا‌ت اسرائيل به غزه مورد توجه قرار داشته باشد برگزاري انتخابات اسرائيل در ماه فوريه است. رقابت اصلي در اين راستا ميان تزيپي ليوني وزير امورخارجه اسرائيل از حزب كاديما و بنيامين نتانياهو از حزب راست‌گراي ليكود است. نتانياهو كه مواضع سختگيرانه‌اي در قبال فلسطينيان دارد پيش‌تر تاكيد كرده بود كه فقط ممكن است به <صلح اقتصادي> به فلسطينيان رضايت بدهد و لا‌غير. نتانياهو و ليوني در زمينه تشكيل كشور مستقل فلسطيني هم، با هم اختلا‌ف‌نظر دارند و نتانياهو اصلا با اين ايده موافق نيست اما حمله اسرائيل به غزه باعث شده كه در داخل اسرائيل، رضايت گروه‌هاي تندرو از عملكرد ليوني افزايش پيدا كند و اين مساله در انتخابات اسرائيل نقش مهمي خواهد داشت.
در همين حال، حمله اسرائيل به غزه در ميانه خلا‌ء قدرت در كاخ سفيد انجام گرفته است. اين حمله سه هفته پيش از آغاز به كار دولت باراك اوباما انجام گرفت و درواقع در اين ميانه، موافقت يا مخالفت دولت جورج بوش هم اهميت چنداني نداشت اما اين حمله درواقع كار باراك اوباما را براي تعيين سياست‌هايش در خاورميانه بسيار سخت كرد و البته موضعگيري در قبال مناقشه فلسطين و اسرائيل هم مساله‌اي است كه اوباما نمي‌تواند از زير بار آن شانه خالي كند.
در اين ميان، روزنامه‌هاي اسرائيلي نيز تحليل‌هاي مختلفي درخصوص علت و پيش‌زمينه‌هاي حمله اسرائيل به غزه ارائه داده‌اند. الكس فيشمن از روزنامه اسرائيلي يديعوت آحارونوت در اين خصوص مي‌نويسد: <هدف چنين حمله‌اي نابود كردن حماس نيست. تضعيف قدرت نظامي حماس و نيز قدرت حاكميت آن در غزه مهم‌ترين هدفي است كه اسرائيل از اين حمله دنبال مي‌كرده است.> در بخشي ديگر از مقاله فيشمن در اين روزنامه اسرائيلي آمده است: <عمليات گسترده اسرائيل عليه حماس درواقع به اين منظور صورت گرفته كه قدرت فلسطينيان براي ادامه مقاومت نظامي تحليل برود و حماس به شرايطي برسد كه آتش‌بس را بپذيرد.>
فرضيه اسرائيل در جريان حمله گسترده به غزه اين بوده كه هدف قرار دادن پرسنل نظامي حماس در غزه مي‌تواند به خوبي قدرت حماس را تحليل ببرد اما ابعاد اين حمله و قرباني شدن شمار زيادي از غيرنظاميان در آن باعث شده كه خاطرات تلخ حملا‌تي مانند قتل‌عام صبرا و شتيلا در ذهن‌ها زنده شود و اين مساله بيش از هر چيزي در سطح جامعه‌جهاني به تشديد احساسات ضداسرائيلي منجر خواهد شد.
حالا چه مي‌شود؟
اسرائيل اعلام كرده كه هزاران تن از نيروهاي زميني خود را به حال آماده‌باش درآورده است و قصد حمله زميني به غزه را دارد. احتمال اين حمله كاملا وجود دارد اما مساله اينجا است كه اسرائيل با سلا‌ح‌هاي سنگينش در برابر جنگجويان حماس و جهاد اسلا‌مي كه از بابت حمله به غزه به شدت تهييج شده‌اند كار سختي را در پيش خواهد داشت. در چنين شرايطي، تلفات غيرنظاميان در جريان اين حمله افزايش پيدا خواهد كرد. تنها مزيتي كه ممكن است اين نوع حمله براي اسرائيل داشته باشد همان چيزي است كه حملا‌ت هوايي قادر به تحقق آن نخواهد بود و آن هم، يافتن انبارهاي تسليحات و راكت است.
برخي از روزنامه‌هاي اسرائيلي نوشته‌اند كه ارتش اسرائيل تمايلي به انجام حمله زميني ندارد زيرا تجربه حمله به لبنان را دارد و از سوي ديگر، ادامه اين حملا‌ت هرگونه فرصت احتمالي براي مذاكره در خصوص آزاد كردن گلعاد شاليت سرباز اسرائيلي را از بين خواهد برد.
