زمین در وضعیت قرمز

همشهری: دانشمندان سازمان ملل متحد در یک مطالعه بی‌سابقه و تاریخی اعلام کرده‌اند که تأثیر مخرب بشریت بر آب و هوا تبدیل به یک «واقعیت» علمی(فکت) جهانی شده است. به گزارش بی‌بی‌سی، این گزارش علمی می‌گوید که انتشار مداوم گازهای گرم‌کننده (گلخانه‌ای) نیز می‌تواند محدودیت دما را در عرض بیش از یک‌دهه شکسته باشد.

نویسندگان این گزارش همچنین نشان داده‌اند که افزایش 2متری سطح دریاها تا پایان این قرن «قابل انکار نیست». اما با این حال، امیدواری جدیدی شکل گرفته است که کاهش شدید انتشار گازهای گلخانه‌ای می‌تواند افزایش دما را تثبیت و کنترل کند. این ارزیابی هوشیارانه از سوی هیأت بین‌دولتی تغییر آب و هوا (IPCC) در یک سند 42صفحه‌ای که به‌عنوان خلاصه‌ای برای سیاستگذاران شناخته می‌شود، ارائه شده است.

این سند، مجموعه‌ای از گزارش‌ها را شامل می‌شود که طی ماه‌های آینده منتشر می‌شود و نخستین بررسی عمده در زمینه تغییرات آب و هوا از سال2013 به‌حساب می‌آید. نکته اینجاست که انتشار آن، در فاصله کمتر از 3ماه پیش از یک نشست کلیدی آب و هوا در گلاسکو معروف به COP26 صورت می‌گیرد. بسیاری این سند را علمی‌ترین گزارشی می‌دانند که تاکنون درباره تغییرات آب و هوایی منتشر شده است. بسیاری از مردم ورای حقایق علمی تغییرات آب و هوایی را با گرمای بی‌سابقه در شهرها و همچنین آتش‌سوزی در جنگل‌ها تجربه کرده‌اند.

نقش سازمان ملل

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد می‌گوید: «گزارش گروه کار IPCC امروز یک اعلام وضعیت قرمز برای بشریت است. اگر هم‌اکنون نیروها را با هم ترکیب کنیم، می‌توانیم از فاجعه آب و هوایی جلوگیری کنیم، اما همانطور که این گزارش مشخص کرده است، هیچ زمانی برای تأخیر و هیچ جایی برای بهانه‌گیری وجود ندارد. من برای اطمینان از موفقیت COP26 روی رهبران دولت‌ها و همه ذینفعان حساب می‌کنم. سند IPCC با صدای رسا و مطمئن می‌گوید که تأثیر بشر، جو، اقیانوس‌ها و زمین را گرم کرده است.»

تأثیر مستقیم انسان‌ها

به‌گفته پروفسور «اد هاوکینز» از دانشگاه ردینگ انگلستان و یکی از نویسندگان گزارش، دانشمندان نمی‌توانند در این مورد روشن‌تر باشند. او می‌گوید: «این یک واقعیت است، ما نمی‌توانیم بیش از این مطمئن باشیم؛ اینکه مردم، کره‌زمین را گرم می‌کنند، بی‌چون و چرا و مسلم است.» پتری تالاس، دبیرکل سازمان جهانی هواشناسی نیز گفت: «با استفاده از اصطلاحات ورزشی، می‌توان گفت، جو در حال دوپینگ کردن است؛ به این معنا که ما بیشتر از قبل در حال نظارت بر وضعیت آن هستیم.»

نویسندگان این مطالعه می‌گویند از سال1970، دمای سطح زمین سریع‌تر از هر دوره 50ساله دیگر در 2هزار سال گذشته افزایش یافته است. این گرمایش «هم‌اکنون بر بسیاری از شرایط آب و هوایی و اقلیمی در هر منطقه در سراسر جهان تأثیر می‌گذارد.» نسبت دادن موج گرما مانند موج‌هایی که اخیرا در یونان و غرب آمریکای شمالی تجربه شده است یا سیل‌هایی مانند آنچه در آلمان و چین به وقوع پیوسته، تأثیرگذاری انسان‌ها در این موضوع در دهه گذشته را تقویت کرده است.

عواقب دردناک

گزارش جدید همچنین روشن می‌کند که گرم شدن هوا تا امروز ما را در بسیاری از سیستم‌های پشتیبانی سیاره‌ای تغییر داده است که در بازه‌های زمانی چند قرن تا هزاره‌ها برگشت‌ناپذیر هستند. اقیانوس‌ها همچنان گرم‌تر و اسیدی‌تر می‌شوند. ذوب‌شدن یخچال‌های طبیعی کوهستانی و قطبی برای دهه‌ها یا قرن‌ها ادامه خواهد داشت. پروفسور هاوکینز می‌گوید: «عواقب ناشی از هر گرم‌شدن هوا بدتر خواهد شد و برای بسیاری از این عواقب، بازگشتی وجود نخواهد داشت.»

هنگامی که صحبت از افزایش سطح دریا می‌شود، دانشمندان محدوده احتمالی سطوح مختلف انتشار را مدل‌سازی کرده‌اند. با این حال، افزایش حدود 2متری تا پایان این قرن را نمی‌توان منتفی دانست و همچنین افزایش 5متری تا سال2150نیز قابل رد کردن نیست. چنین عواقبی، هرچند بسیار دور به‌نظر می‌رسد، میلیون‌ها نفر را در مناطق ساحلی تا سال2100با سیل تهدید می‌کند. یکی از جنبه‌های کلیدی این گزارش، میزان مورد انتظار افزایش دما و معنای آن برای ایمنی بشریت است.

امیدواری به انتشار صفر

دستیابی به انتشار صفر خالص شامل کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای تا حد امکان با استفاده از فناوری پاک، سپس دفن هرگونه انتشار باقیمانده با استفاده از جذب و ذخیره کربن یا جذب آنها با کاشت درختان است. پروفسور پیرس فارستر از دانشگاه لیدز انگلستان می‌گوید: «تصور قبلی این بود که ما حتی پس از صفر خالص شاهد افزایش دما باشیم، اما اکنون انتظار داریم که طبیعت با ما مهربان باشد و اگر بتوانیم به انتشار صفر خالص برسیم، امیدواریم دیگر دما افزایش نیابد و اگر بتوانیم در انتشار گازهای گلخانه‌ای به صفر برسیم، در نهایت باید بتوانیم مقداری از افزایش دما را معکوس کرده و کمی خنک شویم.»

زمین در وضعیت قرمز