هری پاتر هشتم در ايران!

در حالی که کمتر از یک ماه از انتشار هری پاتر هفتم در جهان می گذرد نسخه های روزنامه ای و کتاب این اثر طی 20 روز در ایران ترجمه و منتشر شده است که از جنبه های مختلف ترجمه، ویرایش، صدور مجوز و چاپ جالب توجه به نظر می رسد.

به گزارش خبرنگار مهر، داستان هری پاتر پر از جادو و جمبل است. کافی است هری پاتر چوبش را بلند کند و هزار اتفاق غیر ممکن روی دهد. اما تمام این وقایع فقط در داخل کتاب اتفاق می افتد و به عالم واقعیت درز نمی کند. اگر کسی مدعی شود که این جادو و جمبل ها در ایران به واقعیت پیوسته است شاید باور نکنید و به ریشش بخندید، اما بزرگترین جادوی هری پاتر در ایران اتفاق افتاده است.

داستان از جایی آغاز می شود که آخرین مجموعه هری پاتر با عنوان "هری پاتر و قدسیان مرگبار" ( با نام های مشابه و فارسی دیگر) در 21 جولای مصادف با 30 تیر در سرتاسر جهان و ایران منتشر شد. بسیاری از ناشران از پیش خود را برای ترجمه و چاپ این کتاب آماده کرده بودند و به محض دریافت اثر آن را به دست مترجم سپردند. از همین جا بود که چوب جادوی هری پاتر بالا رفت تا غیر ممکن ها را ممکن کند.

ترجمه در ایران و بویژه ترجمه آثار پاورقی گوهه و پرخواننده و یا آنها که چون هری پاتر آوازه ای پیدا می کنند حکایتی جدا از روند ترجمه سایر کتاب ها دارد. در این نقطه بیش از هر چیز سرعت و سودآوری ملاک کار ناشر است و از همین رو شاید به کمترین مسئله ای که بها داده می شود پایبندی به اصول و تعهدات بدیهی کار است. چه بسیار ناشرانی که از همین هری پاتر و نسخه های قبلی آن ترجمه های متغیر و متفاوت و تخیلی راهی بازار کرده و کیسه ها دوخته و... .

با ترجمه هایی که در طول 20 روز به بازار ایران آمده و تنها نام یک مترجم بر روی جلد آنها دیده شده، مسلما سر خیلی ها به دوران افتاده و تحسین و تعجب خیلی ها هم برانگیخته شده که این کتاب پرحجم در عرض این مدت کوتاه چطور مراحل ترجمه و نشر را گذرانده است.

این کتاب که در زبان انگلیسی بیش از هشتصد صفحه است قاعدتا و در حالت عادی می بایست با ترجمه ای حدود 1200 صفحه ای منتشر شود که اگر به بررسی تک تک مراحل هم بپردازیم و تخفیف های زیادی را هم برای مترجم و ناشر قائل شویم باز معما حل نمی شود.

اگر مترجم یک مترجم حرفه ای باشد روزی بیش از ده صفحه نمی تواند ترجمه کند و اگر در شرایطی ایده آل دست به کار ببرد و شب و روز پای میز کار بنشیند در این صورت ترجمه کتاب نزدیک به دو ماه طول می کشد. شاهد مثال اینکه همین رمان در فرانسه و ترکیه در ماه اکتبر (اوایل آبان) و در روسیه و ایتالیا در ماه نوامبر چاپ خواهد شد.

بعد از ترجمه به مراحل نمونه خوانی، ویرایش، حروفچینی، تهیه کاغذ و فیلم و زینک و اعلام وصول و... می رسیم که بازهم در ایده آل ترین شکل ممکن در مدت کمتر از دو هفته محقق شدنی نیست. پیش از آن و مهمتر از همه روند صدور مجوز است که در حالت رویایی دو هفته تا یک ماه زمان می برد، در حالی که مجوز هری پاتر طی چند روز صادر شده است.

به هر شکل خوشبختانه با مساعدت دوستان و همفکری و عنایات مسئولان از دنیا جلو افتاده ایم و در حالی که در فرانسه مترجم 16 ساله دو ماه قبل از انتشار قانونی کتاب - در 26 اکتبر - کارش به شکایت ناشر و خانم رولینگ کشیده شده، نسخه های متعدد روزنامه ای - پاورقی - و کتاب آن یک به یک در ایران از راه رسیده اند.