شاید در ذهن شما این سوال خطور کرده باشد که آیا آب و هوا و فصلهای سال در رفتار انسان‌ها تاثیر می‌گذارد یا خیر؟ «حسین ابراهیمی مقدم»، دکترای روا‌شناسی، استاد دانشگاه تهران و عضو کمیسیون پزشکی و ورزشی جمهوری اسلامی ایران در این‌باره می‌گوید: به طور حتم تاثیر فصول مختلف، مناطق جغرافیایی و آب و هوا در انسان‌ها ثابت شده است و از چند دیدگاه و نگرش مختلف قابل بررسی است.
به گزارش برنا، برخی از افراد در فصلهای سرد سال مانند زمستان به دلیل اینکه میزان نور کمتر می‌شود، دچار مشکلات روحی و روانی از قبیل افسردگی می‌شوند؛ محققان عواملی مانند نور خورشید را در این رفتار‌ها بسیار موثر می‌دانند، زیرا زمانی‌که افراد از طریق شبکه چشم، نور خورشید را دریافت می‌کنند، بر هورمون‌هایی مانند «ملاتولین» تاثیرگذاشته و این هورمون در فرآیندهایی مانند افزایش و کاهش مواد «فروتوئین» موثر بوده و در افسردگی افراد نقش دارد. به همین دلیل یکی از روش‌های درمانی برای این بیماران که تحت عنوان «اختلالات افسردگی فصلی» نامیده می‌شود، این است که آن‌ها را در شبانه روز در معرض یک محرک نور قرار دهند.
برخی افراد در فصل بهار حالت‌هایی مانند حالت «شنگولی و یا آشفته‌شدن» بر آن‌ها ایجاد شده که نور و گرمای هوا تاثیری برساخت هورمون‌هایی به نام «گونادوتروپین» داشته و این هورمون‌ها در افراد حس شادمانی و طراوت بیشتر می‌دهد. حتی برخی از انواع جاندار‌ها و حیوانات و همین طور پرندگان این فصل را به عنوان فصل جفت‌گیری می‌شناسند. در انسان‌ها به همین ترتیب چنین سیستم‌هایی برای افزایش فرآیندهای هورمونی وجود دارد. همین طور خود گرد افشانی گل‌ها در فصل بهار بسیار در روحیه افراد تاثیر دارد.
از طرفی دیگر، افرادی‌که در مناطق سردسیر مانند کشورهای اسکاندیناوی زندگی می‌کنند، این افراد به دلیل اینکه از تاریکی بیشتری برخوردار هستند، میزان خودکشی و مقدار افسردگی به نسبت دیگر کشور‌ها بیشتر است؛ اما کسانی که در مناطق استوایی زندگی می‌کنند کمتر به این مشکل برمی‌خورند. مثلا افرادی‌که در کشور مالزی زندگی می‌کنند، میزان لبخند در آن‌ها بیشتر است و محققان آن را به شرایط آب و هوایی نسبت میدهند.
در کشورهایی مثل روسیه به دلیل سردی هوا، متوسط طول عمر افراد کاهش پیدا کرده و روحیات آن‌ها از نظر میزان کز کردن و در خود فرو رفتن نسبت به کشورهای دیگر بیشتر است.
معمولا افرادی که در فصل زمستان به دنیا می‌آیند، احتمال ابتلای آن‌ها به برخی بیماری‌های روان‌شناختی بیشتر است. محققان عامل آن را به ویروس‌ها و آلودگی‌های خاص بیشتری که در هوا وجود داشته باشد، نسبت میدهند و این عامل باعث می‌شود که مشکلات روان‌شناختی برای افراد به ارمغان بیاورد.
اگر دقت کرده باشید حتی در این فصل «رابطه اجتماعی افراد» تحت تاثیر قرارگرفته و کمتر می‌شود.
از طرفی دیگر مشخص شده که افرادی‌که در مناطقی که به عنوان مناطق حاره محسوب می‌شود، زندگی می‌کنند، به دلیل گرمسیر بودن آن، زود‌تر از افراد دیگر به بلوغ جنسی می‌رسند. که این بلوغ جنسی با افزایش پرخاشگری می‌تواند که عامل آن بیشتر به دلیل دلیل افزایش هورمون «تستوسترون» باشد.
معمولا رشد جسمانی افرادی‌که در کشورهای عربی زندگی می‌کنند، به دلیل دارا بودن هوای گرم نسبت به کشورهایی مانند سوئد و نروژ چند سال زود‌تر است. مثلا در عربستان یک دختر در سن ۱۰سالگی به بلوغ جسمی خود می‌رسد؛ در صورتی‌که در کشوری مانند نروژ، این رقم به ۱۸سالگی ادامه پیدا می‌کند.
شرایط آب و هوایی و اقلیمی در رفتار روحی و جسمی آن‌ها بسیار تاثیر گذار است.
زندگی افراد در مناطقی که دارای میوه‌هایی مانند موز، نارگیل و یا غذاهای گرمسیری است باعث می‌شود که انسان‌ها رفتار گرم مزاج داشته باشند؛ ولی در مناطقی مانند مناطق اسکیمو‌ها احتمال دارد افرادی با مشکلات روانی مانند خودکشی و یا در خود فرورفتن و افسردگی‌های شدید، بیشتر وجود دارند.
تاثیر آب و هوا بر افراد در کشور ایران
متاسفانه در کشور ما بررسی‌های خیلی جامعی صورت نگرفته ولی به نظر می‌رسد کشور ما با توجه به جایگاه اقلیمی و جغرافیایی، خلق و خوی افراد تحت تاثیر قرار گیرد.
به عنوان مثال؛ افرادی‌که در شمال کشور زندگی می‌کنند، روابط آن‌ها نسبت به همدیگر توام با شادی و طراوت است و پایکوبی‌های آن‌ها نسبت به شهرهای دیگر بیشتر است؛ اما افرادی‌که در شهرطبس که از آب و هوای بیابانی و گرم برخوردارهستند، زندگی می‌کنند، خیلی سخت‌پوش و جدی و کمتر اهل شوخی هستند.
تاثیر اماکن بر رفتار افراد
حتی اماکن هم در رفتار افراد تاثیر گذار است. شهرهایی مانند شهر مقدس مشهد و قم با توجه به اینکه یک مکان زیارتی محسوب می‌شود، وقتی وارد آن مکان می‌شوید، افراد معمولا از یک حجب و حیای خاصی برخوردارند.
شهرهایی که به عنوان شهرهای توریستی مانند شهر آنتالیا در کشور ترکیه و شهرهای ساحلی محسوب می‌شوند، به دلیل اینکه افرادی از قوم‌ها و قشرهای مختلف به این شهر‌ها سفر می‌کنند، معمولا از رفتارهایی که به عنوان «رفتار خاص» محسوب می‌شود، بیشتر برخوردارند.
روان‌شناسان به این موضوع اعتقاد دارند که هم شرایط جغرافیایی و اقلیمی و فصلهای سال و همین طور وجود اماکن خاص در رفتار افراد نقش بسزایی دارند.
