سناریوهای سه گانه پس از مرگ مبارک

موضوع سلامتی یا بیماری حسنی مبارک رییس جمهور 82 ساله مصر در روزها و هفته های اخیر مورد توجه رسانه ها و محافل سیاسی منطقه و جهان بود.

به گزارش عصر ایران پس از اینکه رییس جمهوری مصر در سال گذشته برای انجام یک عمل جراحی مدتی را در آلمان بستری بود ، رسانه های منتقد مصری و جهان عرب و نیز رسانه های غربی موضوع بیماری و ابتلای احتمالی وی به سرطان را پیش کشیدند .

دولت مصر اما همواره موضوع بیماری مبارک را تکذیب کرده و مدعی شده است که رییس جمهوری کهنسال مصر در سلامتی کامل به سر می برد .

با توجه به اینکه انتخابات ریاست جمهوری( سال 2011 ) مصر در پیش است عده ای با مطرح کردن این موضوع احتمال جانشینی " جمال مبارک " فرزند 47 ساله وی را به جای پدر مطرح می کنند و عده ای دیگر بر این باورند ، با توجه به اینکه جمال در میان تکنوکرات ها و نظامیان مصری جایگاهی ندارد ، احتمالا "عمر سلیمان " رییس دستگاه اظلاعاتی مصر به جای مبارک خواهد نشست .

در هفته گذشته نیز روزنامه واشنگتن تایمز آمریکا با انتشار گزارشی در این باره مدعی شد که مبارک به بیماری سرطان مبتلاست و احتمالا حداکثر تا یک سال دیگر زنده خواهد ماند .

دولت مصر بار دیگر گزارش این روزنامه آمریکایی را تکذیب کرد ، و برای اثبات سلامتی مبارک ، وی دو بار با حضور در مجامع عمومی و ایراد سخنرانی تلاش کرد تا کذب بودن ادعاهای برخی رسانه ها را ثابت کند .

با این حال موضوع جانشینی مبارک چه در صورت مرگ یا بیماری و چه برای بازنشستگی یکی از موضوعات داغ در مصر و جهان است و از هم اکنون سخن از سناریوهای مختلف برای مصرپس از دوران مبارک به میان می آید .

در یک سناریو که به نظر می رسد از سوی جناح حاکم بر مصر مورد پشتیبانی است موضوع جانشینی جمال مبارک یا عمر سلیمان پیش کشیده می شود که در این صورت سیاست های دوران مبارک با اندک تغییراتی تداوم خواهد یافت .

در سناریوی دیگر که برای آمریکا و غرب همچون کابوس است ، احتمال در غلتیدن مصر به سمت ایجاد یک حکومت اسلامی به رهبری اخوان المسلمین و دیگر اسلامگرایان رادیکال این کشور است که در این صورت شاهد تغییرات عمده در سیاست منطقه ای و جهانی مصر در قبال اسراییل و موضوع صلح خاورمیانه و دیگر موضوعات منطقه ای خواهیم بود .

اما سناریوی دیگر که به از نظر برخی تحلیلگران می تواند مورد پشتیبانی غرب نیز باشد ، ایجاد و توانمند سازی یک جنبش دموکراسی خواهی به رهبری " محمد البرادعی " است که کلید آن از ماه های گذشته و همزمان با ورود البرادعی به مصر زده شده است .

در این سناریو تلاش می شود تا اتحادی بین نیروهای تحول خواه و دموکراسی خواه به رهبری البرادعی شکل بگیرد و توان همه نیروهای مخالف از کانال نیروهای دموکراسی خواه و غربگرا مدیریت شود .

در این راستا اخوان المسلمین نیز که یک نیروی تحول خواه ( نه الزاما دموکراسی خواه ) است ، می تواند زیر چتر جنبش دموکراسی خواهی به رهبری البرادعی فعالیت کند و زمینه برای تغییر آرام قدرت در این کشور مهم عربی فراهم شود .

برای تحقق هر یک از این سه سناریو باید منتظر نشست و از سویی نگاهی به تحولات سیاسی درون جامعه مصر داشت و نیم نگاهی نیز به اقدامات و سیاست های دولت مبارک در زمینه برکناری از قدرت یا تعیین جانشین برای خود و... داشت .

به هر حال نظر و واکنش غرب نیز در این میان مهم است و تا لحظه حاضر مشخص نیست که آمریکا در کجای معادله تغییر در مصر خواهد ایستاد ؟

آیا واشنگتن هراسناک از ایجاد یک مصر بنیادگرا به سناریوی چیده شده از سوی جناح حاکم بر مصر آرای خواهد گفت و یا حاضر خواهد بود کمی ریسک کرده و از بارقه دموکراسی خواهی در این کشور مهم عربی – آفریقایی حمایت کند ؟