همزیستی مسالمت آمیز انسان با روباه

مهر: در روزگار ‌‌‌‌سخت هزاره سوم که انسان تکنولوژی زده در هیاهوی دیجیتال غرق شده، عاطفه و احساس مسئولیت یک روستایی باصفای ساکن"بستان آباد" در ایجاد رابطه ای دوستانه و مسالمت آمیز با دو قلاده روباه و توله هایش ستودنی و حیرت آور است.

با وجود اینکه انسان ها در طول تاریخ کنار حیات وحش زندگی ‌کرده‌اند، اما گستردگی محیط در زمان های دور این امکان را به حیوانات می داد تا وقتی با پیشرفت مناطق مسکونی، زیستگاه شان در معرض نابودی قرار می‌گرفت به راحتی به جای دیگر نقل مکان کنند.

متأسفانه امروز وضع به کلی متفاوت شده و جانوران وحشی مجبورند به نوعی با بحران زیستی- اقامتی که دچار آن شده اند کنار آمده و در زیستگاه‌هایی که از بنیاد تغییر کرده‌اند، زندگی کنند.

انسان با ایجاد این شرایط، حیات وحش را مجبور کرده یا خود را با سرنوشت رقم زده شده مطابقت دهند و یا مرگ و نابودی را برگزینند.

رابطه انسان و حیوان؛ رابطه ای به درازای تاریخ

برقراری رابطه بین انسان و حیوان، سابقه ای به درازای تاریخ بشر دارد به طوریکه از همان روز آفرینش، انسان در کنار سایر سکنه زمین، از جمله حیوانات قرار گرفته و به همزیستی با آن ها پرداخته است.

این همزیستی برای هزاران سال تنها به شکار حیوانات توسط انسان محدود می شده و اصولاً روابط چندان دوستانه ای بین این دو حاکم نبوده است.

گرچه در مورد اولین انسان های رام کننده احشام، تردیدهای تاریخی زیادی وجود دارد، اما تقریباً همه کارشناسان روی این موضوع اجماع دارند که نخستین حیوان اهلی شده به دست انسان "بزکوهی" بوده است.

با رام کردن این حیوان شیرده بود که انسان ترجیحاً با در نظرگرفتن منافع اقتصادی اش همزیستی و مجاورت با حیوانات را آغاز کرد اما در این بین کسانی بودند که با سنت شکنی، ارتباط شگفت انگیز و دوستانه با گونه های حیات وحش را برقرار کردند که تا کنون نیز این موج ادامه داشته و گهگاه اخباری از این دست مخابره می شود.

وقتی احساس مسئولیت مقدس می شود

بشر انگیزه های متفاوتی در همزیستی با حیوانات داشته که در این میان احساس مسئولیت در مواجهه با حیات وحش، بدون شک انگیزه ای مقدس است.

"محمدرضا اسلامی" باغدار باصفای ساکن "هلان" بستان آباد از توایع آذربایجان شرقی یکی از افرادی است که چنین انگیزه ای در حمایت از دو قلاده روباه و توله هایش در دامنه ارتفاعات این روستا دارد.

این باغدار جانباز که در باغی به وسعت 10 هکتار فعالیت می کند، از پارسال با متوجه شدن لانه گزینی دو قلاده روباه نر و ماده در باغ خود،‌ ضمن حمایت از آن ها و عدم برخورد قهری، بستر زاد و ولد و افزایش جمعیت این گونه را فراهم آورده است.

اسلامی در خصوص این اقدام خود به خبرنگار مهر گفت:روباه به عنوان بخشی از زنجیره اکوسیستم در این باغ عمل کرده و با شکار حیوانات جونده زیانکاری مانند موش و خرگوش از رسیدن آفت و صدمه به باغ جلوگیری می کند.

وی افزود: روباه های رام شده پاداش رفتار سودمندانه خود را با حمایت و حفاظت متقابل از خود و توله هایش دریافت می کند.

اسلامی شکار، آسیب رساندن و برخورد قهری با روباه را به دلیل کمبود اطلاعات و ناآگاهی مردم دانسته و اضافه کرد: فرهنگ سازی و آموزش مردم می تواندنقش بسزایی در افزایش ضریب حفاظتی حیات وحش داشته باشد.

روباه با دم بلند و پشمالو، پوزه باریک، و گوش های بزرگ و سیخ که پشت آن ها سیاه و قهوه ای است در اکثر زیستگاه ها و حتی داخل شهرها وجود دارد.

این گونه از حیات وحش که شب ها در زیر نور به جستجوی غذا می پردازد از مناطق بسیار خشک بیابانی و جنگل های انبوه دوری کرده و در اکثر مناطق کشور، ‌از ارتفاعات سردسیر آذربایجان تا مناطق گرمسیر جنوب کشور زندگی می کند.

غذای روباه بستگی به مواد قابل دسترس شامل پستانداران کوچک مانند موش، خرگوش، پرندگان، ‌خزندگان،‌ حشرات و سایر بی مهرگان است ضمن اینکه دشمن طبیعی او پلنگ،‌ پرندگان شکار و همچنین شکارچیان پوست هستند.