آهنگ سرعت تولید خودرو همیشه از آهنگ کیفیت سریع تر است

طبق مصوبه هیأت وزیران قرار بود که از ابتدای سال 89 خودروها استاندارد یورو III را پاس کنند اما عملاً این قضیه به تعویق افتاد؛ دلیل عملی نشدن این طرح چه بوده است ؟

- به استناد مصوبه سال 84 و تأکیداتی که بر این موضوع شده است مقرر شد که حد مجاز آلایندگی بر روی انواع خودروهای گازوئیلی ، بنزینی، دوگانه سوز چه داخلی و چه خارجی و همچنین موتورسیکلت ها از سال 89 استاندارد یورو IIIاجرا شود ، علت اصلی که این طرح با تأخیر مواجه بوده شرکت پخش و پالایش فراورده هاي نفتي است که هنوز نتوانسته پالایشگاههای کشور را متناسب با سوخت مورد نیاز این نوع خودروها فراهم کند ، در حقیقت وزارت نفت زمانی را طلب کرده که این مدت زمان برای اصلاح ، طبق تقاضایی که داشتند در سال 89 تا 90 است تا بتوانند اصلاحات را در فرآیند تولید پالایشگاهها انجام دهند، ضمن اینکه ما در این خصوص توافق نداریم و تأکید بر این داریم حتی با تغییر در بعضی خطوط خصوصاً در بحث واردات انواع بنزین و گازوئیل استانداردهاي مورد توقع را فراهم کنند ، در این ارتباط هم جلساتی برگزار با حضور وزیر صنایع و وزیر نفت برگزار خواهد شد که در رابطه با این موضوع تصمیمات لازم اتخاذ گردد .

اخیراً جنابعالی در مصاحبه ایی که در حاشیه تقدیر از سایپا داشتید اعلام کردید که سازمان محیط زیست در بحث استانداردهای زیست محیطی صرفاً وظیفه معرفی استانداردها را عهده دار است اگر اینگونه است چگونه است که خودروهایی مثل پیکان و پی کی و ... با نامه های سازمان حفاظت محیط زیست بدلیل عدم رعایت استانداردهای زیست محیطی از چرخه تولید خارج می شوند؟ با توجه به این موضوع که در حال حاضر وانت پیکان هنوز تولید می شود ؟

- ایران خودرو بدنبال جایگزین مناسب برای وانت پیکان است و سایر خودروها را هم ما بر اساس بررسی هایی که انجام داده ایم از نظر وضع آلایندگی ها رو به بهبودی است ، ضمن اینکه تا پایان سال 802 دستگاه خودرو از 77 مدل در 20 شرکت خودروساز که از نظر میزان آلایندگی آزمونهای آلایندگی خود را پشت سر گذاشته بودند،مورد بررسی قرار گرفتند که از این تعداد 686 دستگاه خودرو معادل 86% حائز شرایط استاندارد بوده و کلیه استانداردهای مورد توقع سازمان محیط زیست را جواب دادند و تعداد 116 دستگاه خودرو معادل 14% کل آزمون ها ، حائز شرایط استاندارد نیستند ، بنابراین تعدادی که حائز شرایط نیستند را تلاش می کنیم که واجد شرایط شوند در غیر اینصورت چنانچه اقدامی انجام ندهند مانند بعضی از خودروهایی که متوقف شده اند خط تولیدات آنها را قطعاً متوقف خواهیم کرد .

تحلیل بازار از توقف خط تولید پیکان و پی کی این است که بدلیل عدم توجیه اقتصادی این خودروها تولید نمی شوند نه بدلیل ایجاد آلایندگی های زیست محیطی؛ شما چطور این قضیه را ارزیابی می کنید ؟

- توجیه اقتصادی خودروها مربوط به کشش بازار است و به ما ارتباطی ندارد ، آنچه که ما برایمان مهم است میزان آلایندگی خودرو ها است ، تعدادی از خودروها هستند که خط تولیدات شان را متوقف کردیم که البته از سوی خودرسازان درخواست هایی مبنی بر مهلت عنوان می شود که در این راستا ما نیز تمام با تلاش خواهان این هستیم که آن 14 درصدی که آلایندگی دارند در زمان های مقرر و قابل قبول رفع اشکال کنند در غیر اینصورت اطمينان مي دهم که قطعاً تا رفع آلایندگی نکنند امکان تولید به آنها را نخواهیم داد.

برداشت عموم این است که در بعضی مواقع سازمان محیط زیست از موضع خود عقب نشینی می کند . آیا شما این تفسیر را قبول داريد ؟

- خیر، عقب نشینی نیست زمانی که ما استانداردها را تعیین کردیم مهلت قابل قبول و منطقی را برای اصلاح فرآیند تولید تعیین می کنیم با توجه به این مطلب که هر خط تولیدی که متوقف می شود تعداد قابل توجهی کارگر بیکار می شوند و یک چرخه اقتصادی است که به نوعی دچار اختلال می شود ، ما علاقه مند نیستیم که تولیدات کم شود ، کارگران بیکار شوند و روند فعالیت های جاری کشور با مشکل مواجه شود ، بنابراین یک مهلت منطقی را به تولید کنندگان خودرو می دهیم تا اصلاح سیستم اصلاح فرآیند کنند و چنانچه طبق برنامه پیش نروند ما به هيچ بعنوان عقب نشینی نمی كنيم . ما همکاری و تعامل در جهت اصلاح فرآیند می دانیم .

سازمان حفاظت محیط زیست هیچ گونه تجهیزات و نیروی فنی در رابطه با کنترل و کیفیت استانداردهای زیست محیطی خودرو ها را در خط تولید ندارد ، شما اختیارات خود را به شرکتی به نام بنام شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد خودروی ایران تفويض کرده اید که سهام این شرکت 100% متعلق به خانواده خودروسازان و سازمان گسترش و نوسازی صنایع است . چنانكه می خواهید برون سپاری کنید بهتر نيست فعالیت را به شرکتی بسپارید که ماهیتاً دچار اشکال نباشد و آیا شما که سازمان نظارتی هستید نباید به این تجهیزات مجهز باشید ؟ البته ما در اينجا در مورد صحت ،کیفیت و سلامت تستها بحثی نداریم.

- من اعتقاد دارم که رویکرد برون سپاری ، رویکرد صحیح، خردمندانه و عاقلانه ای است که در نظام در حال پیگیری است ما از متخصصینی که در آن حوزه دارای دانش کافی و دارای نظارت بر امر تولید هستند باید استفاده کنیم این بدان معنا است که آن بخش از مأموریتی را که سازمان در نظارت بر کیفیت فعالیت دارد از طریق خرید خدمات تخصصی انجام می دهد ، این کار در سراسر دنیا انجام می پذیرد ، کما اینکه در همه حرفه ها این روش مرسوم است ، مثلاً شهرداری نظارت بر ساخت و ساز را از طريق مهندسینی که دارای مدرک از رشته های عمران ، معماری و رشته های مرتبط هستند و دارای پروانه و گواهی لازم از سوی سازمان نظام مهندسی مي باشند انجام می دهد. به محض اینکه گزارشی را ناظر بر عملیات ساختمانی برای دستگاه مسؤول ارسال می کند آن گزارش نظارتی مبنا است ، حتی در حوزه های دادگستری نیز این روش متداول است، دادگستری کارشناسان رسمی داشته که اظهار نظر کارشناس رسمی حتی باعث صدور حکم نیز می شود ، بنابراین نفس کار دچار اشکال نبوده مهم این است که کارشناسان و خبرگانی به کار گرفته شوند که هم اهلیت و دانش فنی داشته باشند و هم دارای صلاحیت اخلاقی و تعهدات قابل قبول حرفه ای باشند ، لذا این عمل با چک مجدد قابل حل است ، بطوری که ما گزارشی را که ناظر ارسال می کند چک خواهیم کرد ،بطور مثال از هر 10 گزارش ارسالی تعداد 2 گزارش را چک مجدد کرده تا دریابیم گزارش ارسالی صحت دارد یا خیر ، به نظر من این روش ها قابل کنترل است و اشکالی به آن وارد نیست .

با توجه به اینکه در یک دوره در سالهای 72 -73 LPG سوز کردن خودروها مطرح بود؛ بعد از آن از سال 79 به بعد CNG سوز کردن مطرح شد، اکنون هم طبق سبد سوختی که با مصوب هیأت وزیران توسط شرکت بهینه سازی به تصویب رسیده است سهم CNG به شدت کاهش پیدا کرده و گازوئیل در حال افزوده شدن در سبد سوخت کشور است با توجه به اینکه گازوئیل تولید شده در کشور عمدتاً بیش از 7 هزار PPM گوگرد دارد که موجب آلودگی هاي شديد در محيط زيست می شود آیا با بالا رفتن سهم گازوئیل در سبد سوخت ، آلاینده های خطرناکی توسط این فراورده وارد هوای کشور نخواهد شد ؟

- یکی از اشکالاتی که در حوزه خودرو در کشور ما وجود داشت انحصار بنزین بود در ارتباط با خودروهای سبک بیش از 85% مصرف سوخت و انرژی مورد نیاز خودرو از طریق بنزین تأمین می شد ، در هیچ جای دنیا این فرمول نیست ،لذا این قضیه ایمنی را در حوزه فرآورده به مخاطره می اندازد و واردات را با مشکل مواجه می کند، به هر دلیل کل شبکه خودرویی کشور دچار مخاطره می شد که یک از مشکلاتی که موجب شد از چند سال قبل بخصوص از یکسال پیش موضوع تنوع در سبد سوختی کشور در دستور کار قرار گرفته شود و جلسات تخصصی در این زمینه صورت پذیرفته است ، براین اساس قرار است که در حقیقت مصارف انرژی الکتریکی و هیبرید را که در دنیا حدود 5% است و در ایران کمتر 1% را به حداقل 5% و چنانچه امکان داشته باشد به 10% برسانیم .

نکته دوم سبد سوخت :

- جمع مصرف بنزین و گازوئیل در سبد سوخت کشور نباید از 70% بیشتر شود ، بطوری که 30% از سهم سوخت مصرفی کشور باید به سایر انرژی های مورد نیاز اختصاص پیدا کند که در این رابطه CNG نه تنها محدود نشده بلکه تا الان حدود یک میلیون و 800 هزار خودرو که عمدتاً خودروهای عمومی هستند CNG سوز شده و امیدواریم این تعداد تا سقف 3 میلیون خودرو افزایش پیدا کند ، در کنار آن LPG هم جزء تأکیدات ما است که وزارت نفت خیلی علاقه مند نبود که آن هم به مشکلات در تولید و واردات LPG بر می گردد ، ضمن اینکه LPG که تولید می کردند وزارت نفت ترجیح می داد بدلیل ارزش افزوده بسیار خوبی که برای وزارت نفت داشت آن را صادر کند ، در این راستا ما توازنی ایجاد کردیم بین بنزین ، گازوئیل LPG ، CNG ، هیبرید و اخیراً هم الکل را در دستور کار قرار داده ایم ، الکلی که منشاء آن گیاه است و از نیشکر تولید می شود،ضمن اینکه در برخی از کشورها مانند برزیل 60% کل مصرف انرژی خودروهایشان الکل است ،با توجه به این مطلب که در کشورما کارخانجات الکل با ظرفیت حدود 27% فعالیت می کنند و این ظرفیت می تواند تا میزان 100% نیز برسد و چنانچه بتوانیم حداقل 10% مصارف کشورمان را در شرایط کنونی به الکل برسانیم بسیار عالی عمل کرده ایم.

نکته سوم آلایندگی گازوئیل:

- در خصوص آلایندگی تولید گازوئیل در کشورمان ضمن تأیید صحبتهای شما مبنی بر بالا بودن میزان آلایندگی های این سوخت ، وزارت نفت مکلف شده است ظرف مدت 2 سال این آلایندگی را به حد استاندارد بین المللی یعنی زیر 50 قسمت در ميليون ((ppmبرساند، البته جهت گیری ما زیر 35 PPM است ،لازم به ذکر است که در کل اروپا گازوئیل در حال حاضر 55% مصرف انرژی را به خود اختصاص داده است و میزان مصرف بنزین بسیار پایین تر است و عمده مصارفشان گازوئیل است در صورتی که درکشور ما بنزین سهم عمده را برعهده دارد و گازوئیل کمتر مورد استفاده قرار می گیرد، که مهمترین علت آن آلایندگی این سوخت است ضمن اینکه ظرف مدت 2 سال آینده وزارت نفت این موضوع را حل خواهد کرد که در این رابطه متعهد شده و بخشی از کار را نیز آغاز کرده است ، به اعتقاد بنده باید میزان مصرف گازوئیل در کشور را بیشتر کرده و مصرف بنزین را کاهش بدهیم با توجه به این مطلب که جمع مصرف این دو سوخت نباید از 70% بیشتر شود که البته ما ترجیح می دهیم جمع آنها 50% باشد و مصارف هیبرید ، الکتریکی ، LPG ، CNG و الکل، 50% دیگر باشد بنابراین توازن در سبد سوخت کشور در دستور کار ما قرار گرفته شده است .

با توجه به اینکه خودروهای فرسوده یکی از عوامل آلودگی شهرها و شهر تهران هستند دلایل عمده شکست از رده خارج کردن خودروهای فرسوده را چه می دانید ؟ چون بايد در برنامه چهارم توسعه و طبق برنامه جامع کاهش آلودگی هوای تهران این اتقاق می افتاد.

البته قبول ندارم که طرح شکست خورده ، بیش از 400 هزار خودرو از مدار خارج شده و این نشان می دهد که طرح هر چند به صورت ناقص ولي اجرا شده است ، این طرح در رابطه با موتورسیکلت 100% اجرا شد و موفقیت طرح در موتورسیلکتها 100% بوده است اما در مورد خودروهای فرسوده حدود 40 تا 45 درصد بوده که نسبت به 100% قابل توجه است که عمده مشکل در عدم تمکن صاحبان خودروها بوده که بتوانند خودروی جایگزین را تأمین کنند بدلیل اینکه دولت یک میلیون و 500 هزار تومان کمک بلاعوض درنظر گرفت ، حداکثر 12 میلیون تومان وام به واجدین شرایط داده شد ، بسیاری از این خودروها درزمانی که می خواهند فروخته شوند قیمت آنها بسیار نازل و پایین می آید که صاحبان خودروها را با مشکل در تأمین نقدینگی مواجه ساخت که در این راستا باید چاره اندیشی شود تا این روند تسریع بخشد .

تحلیل جنابعالی در رابطه با استانداردهای خودروهای شرکت ایران خودرو و سایپا چیست ؟

- بطور کلی در ارتباط با کیفیت خودروها ظرف 5 سال اخیر که با سرعت بالای تولید در کشور مواجه بوده ایم، افزایش کمی تولید داشته ایم که خوشبختانه توجه به موضوع کیفیت در مجموع مطلوب بوده ، اما آهنگ سرعت تولید همیشه از آهنگ کیفیت سریع تر بوده که این اشکالی است که در 5 ساله برنامه پنجم باید جبران شود یعنی ما از این به بعد بیشتر باید تولید خودرو را با هدف صادرات و پیدا کردن بازارهای جدید در دنیا البته با اولویت قرار دادن کیفیت و رقابتی کردن قیمت دنبال کنیم که در صورت تحقق این رویداد هیچ گاه کمیت تولید ما آسیب نمی بیند ضمن اینکه کیفیت تولیدات ارتقاء پیدا می کند ، قیمت نیز باید مناسب سازی شود که توجه به این قضیه فرمول مناسبی است که قابل اجرا است با توجه به اینکه با اطلاعی که داریم شرکت ایران خودرو ، سایپا و سایر گروههای خودروسازی کشور این رویکرد را پذیرفتند که اولویت کیفی سازی بر کمیت قطعاً در جهان کنونی اولویتی است جدی خصوصاً با بحرانی که در حال حاضر در سطح جهانی بازار خودرو با آن مواجه شده است .

همکاری خودروسازان را با سازمان محیط زیست چطور ارزیابی می کنید ؟

به نسبت گذشته فکر می کنم که این تعامل در حد مطلوبی بوده بدلیل اینکه عمده خودروسازان سعی می کنند که فرآیندهای تولیدات خود را اصلاح کنند ، کیفیت ها را افزایش بدهند ،همچنین موضوع HSE(سلامت؛ ايمني و محيط زيست) که برای ما بسیار با اهمیت است و در حال حاضر HSE در کل وزارت صنایع و جمع خودروسازان جدی گرفته شده است و اساساً خودروسازان به سمت هواداری و طرفداری از محیط زیست رفته اند در عین حالی که خودرو ممکن است برای هوا آلایندگی ایجاد کند، درخت کاری انجام می دهند، فعالیت های جبرانی را شکل می دهند، حتی تعدادی از خودروسازان که با مضائق مالی روبرو هستند و یا مشکلات اقتصادی دارند آنها هم مطالبه می کنند زمانی بعنوان مهلت تعیین کنیم تا خود را به حد قابل قبول برسانند، به اعتقاد بنده در حال حاضر تعامل با خودروسازان بسیار تعامل خوب و مطلوب و امیدوار کننده است ضمن اینکه سازمان محیط زیست هم فرض را بر تعامل گذاشته و فرض می کند که بهبودی کیفیت در دستور کار است.

وضعیت معاینه فنی خودروها را در کشور و تهران چطور ارزیابی می کنید و تا چه میزان معاینه فنی به افزایش ایمنی تردد و کاهش آلودگی شهر تهران کمک کرده است ؟

خوشبختانه درکشور در ایجاد مراکز معاینه فنی خوب عمل کردیم اما در خوشبینانه ترین حالت در شهر تهران در بهترین وضعیت از 50 % ظرفیت موجود استفاده می شود در بعضی از نقاط نیز زیر 50% که این نشان می دهد ما در حوزه مدیریت کنترل کیفیت خودروها دچار مشکل هستیم ، نیروی انتظامی بعنوان مقام مسئول در درجه اول و بعد خودروسازانی که سرویس و خدمات پس از فروش را ارائه می کنند در درجه دوم آنچنان که باید و شاید نسبت به معاینه فنی حساسیت ندارند ، به نظر می رسد که نیروی انتظامی با یک عزم جدی تری از ظرفیت نصب شده و در حال آماده مراکز معاینه فنی خودرو باید استفاده کند و تنها به خودروهای سواری اکتفا نکند چرا که خودروهای سنگین موجود در کشور از میزان آلایندگی بالایی برخوردارند و معاینه فنی در رابطه با این گروه از خودروها نیز باید جدی گرفته شود مضافاً اینکه معاینه فنی موتورسیکلت ها نیز باید در دستور کار قرار بگیرد با توجه به اینکه میزان آلایندگی بعضی از موتورسیلکت ها بیشتر از خودرو ها بوده، بنابراین فکر نکنیم حجم و سطح خودروهرچه کوچکتر باشد میزان آلایندگی آن ها نیز کمتر است .

آیا نظارتی بر تولیدات صنعت قطعه سازی از سوی سازمان محیط زیست اعمال می شود ؟

- مؤسسه استاندارد مسئولیت دارد که هم استاندارد را تعریف کرده و هم نظارت بر کیفیت را عهده داشته باشد که بر اساس تعاملی که با مؤسسه استاندارد داشته و تأکیداتی که وزیر صنایع بر آن داشتند مقرر گردیده مقررات سختگیرانه تر و استانداردهای جدی تری در نظر گرفته شود ضمن اینکه در بخش حوزه های خودروسازی هنوز در حال تعبیه و طراحی استاندارد ها عقب هستیم که باید اقدامات لازم انجام پذیرد با توجه به اینکه این تعامل با سازمان محیط زیست و سازمان استاندارد در حال بررسی و انجام است .

شما اخيرا در برنامه تجلیل از سایپا اعلام کردید که شهرداری زباله ها را جمع کند ، پلیس راهور چهارراهها را کنترل کند مگر شهرداری و پلیس راهنمایی و رانندگی دخالتی کردند یا فعالیتی انجام دادند که به ضرر محیط زیست بوده که شما از این تعبیر استفاده کردید ؟ با توجه به این مطلب که طبق برنامه جامع کاهش آلودگی هوای تهران شهرداری تهران به تنهایی سه محور( معاینه فنی ، حمل ونقل عمومی ، مدیریت ترافیک ) موسوم به برنامه هفت محوری را به تنهایی عهده دار بوده و پلیس راهنمایی هم در هر هفت محور نقش پررنگی را عهده دارد و کنار کشیدن پلیس و شهرداری از برنامه های کاهش آلوگی هوای تهران عملا موجب فلج شدن کاهش آلودگی مي شود ؟

- عرض بنده این نبود که فعالیتی انجام نمی دهند. هم شهرداری و هم نیروی انتظامی هر دو نهاد فعالیت های ارزشمندی در حوزه محیط زیست دارند از جمله در حوزه مربوط به ترافیک و کاهش آلایندگی كه بسيار مهم است. شهرداری تهران و شهرداریهای کشور در توسعه فضای سبز بسیار موفق عمل کردند ، در ارتباط با ساماندهی مشاغل که توانستند نظام مند عمل کنند، موضوع مديريت تقاضاي سفر را بسیار خوب پیاده کردند یا نیروی انتظامی در حوزه های مختلفی بسیار قوی عمل کرده و جای سپاسگزای دارد ، عرض بنده این بود که گاهی وقتها اظهار نظرهایی توسط بعضی از مقامات و نهادها انجام می پذیرد که خارج از حوزه مسؤلیت آنها است بعنوان مثال : زمانی که دیده می شود پلیس راهنمایی و رانندگی راجع به افزایش میزان سرطان در شهر تهران بدلیل آلایندگی نظر می دهد ، بنده خواستم که خوب است که نیروی انتظامی به مدیریت ترافیک و خارج کردن خودروهای فرسوده ، اصلاحات هندسی درمعابر همچنین ساماندهی صحیح ترافیک بپردازد که وظیفه اصلی این نهاد است و یا در مورد موضوعاتی چون معاینه فنی و موضوعات دیگری که شهرداری و نیروی انتظامی در آن فعالیت دارند بپردازد و اجازه بدهند که در اینکه آلاینده های تهران، موجب سرطان شده یا نشده است را مرجع اصلی که وزارت بهداشت و درمان آموزش پزشکی است بگوید ، من هیچ وقت بعنوان یک محیط زیستی در رابطه با سرطان نظر نمی دهم ولی در مورد پسماند ها بدلیل اینکه حوزه تخصصی من است قطعاً اظهار نظر خواهم کرد .

با تشكر از جنابعالي كه وقت ارزشمند خود را به ما و در حقيقت مخاطبان خودتان اختصاص داديد.