۱.۵ میلیارد دلاری که از سیف پنهان شد

تسنیم: سوم آذرماه سال 92 بود که خبر توافق هسته‌ای گروه 1+5 با ایران در ژنو به خبر اول رسانه‌های داخلی و خارجی تبدیل شد و مردم منتظر اجرای این توافقنامه و نمایان شدن آثار آن شدند؛ توافق ژنو سرانجام از 30 دی ماه همان سال بصورت دو طرفه به اجرا درآمد.

در این توافق‌نامه به ازای تعهداتی که ایران در توافق هسته‌ای 1+5 به غرب داد بنا شد کشورهای عضو این گروه شرایط بازگشت 4.2 میلیارد دلار از پول‌های نفتی ایران را که به‌دلیل تحریم بانکی به کشورمان بازنگشته بود، به داخل ایران فراهم کنند.

برهمین اساس مقرر شد که این 4.2 میلیارد دلار طی 6 قسط 550 میلیون دلاری و 2 قسط 450 میلیون دلاری به ایران تحول داده شود. آنطور که در توافق ایران با 1+5 قید شده بنا بود یک میلیارد و 550 میلیون دلار تا 15 اسفند 92 (دو قسط 550 میلیون دلاری و یک قسط 450 میلیون دلاری) به حساب ایران واریز شود.

هم اکنون حدود 3 ماه از اجرای اسمی این توافق نامه می گذرد و هر از چندگاهی و بعد از رسیدن موعد مقرر واریز اقساط پول نفت ایران مسئولان دولتی از دریافت این اقساط خبر می‌دهند اما این اخبار همزمان با سکوت معنا دار بانک مرکزی مسئول رسمی دریافت اقساط می باشد چراکه اگر 1+5 به تعهد خود عمل کرده و اقساط را به حساب ایران واریز کرده باشد این بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران است که باید دریافت اقساط را تایید کند نه هیچ مقام دیگری.

اما نکته اینجاست که بانک مرکزی تا کنون فقط دریافت قسط اول و دوم را تایید کرده و باوجود اعلام مسئولان مختلف از جمله وزارت خارجه و دولت سیاست سکوت را در پیش گرفته و ترجیح می دهد وارد بازی سیاست‌مداران نشود.

این سکوت درحالی کماکان ادامه دارد که محمدباقر نوبخت سخنگوی دولت به تازگی در خصوص وضعیت بازگشت دارایی های بلوکه شده ایران و گمانه زنی های ایجاد شده در خصوص تاخیر در عودت آن، گفته است "روال اداری برای بازگشت دارایی های بلوکه شده ایران و انجام تعهدات در مهلت های مقرر، به زمان نیاز دارد ولی همانطور که اقساط پیشین دریافت شد این مرحله نیز به همین ترتیب است و صرف نظر از روند طولانی مدت بازگشت، به همه تعهدات دست یافتیم و منابع در اختیار ایران است".

البته معاون برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور تأکید کرده است که " اقساط مربوط به چهار میلیارد و 200 میلیون دلار در قالب پنج قسط تاکنون دریافت شده و منابع در اختیار ایران است".

اینکه واقعا 5 قسط از 8 قسط توافق ژنو در اختیار ایران قرار گرفته یا خیر جای بحث بسیار دارد ولی طبق تایید رسمی بانک مرکزی تا کنون مبلغ 550 میلیون دلار از دارایی‌های بلوکه شده ایران که نزد بانک مرکزی ژاپن بود، در تاریخ سوم فوریه از طریق نشنال بانک سوییس به فرانک سوییس تبدیل و به حساب بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران واریز شده است. همچنین مبلغ 450میلیون دلار در قالب قسط دوم از 4.2 میلیارد دلار نیز به ین ژاپن تبدیل و در تاریخ 3 مارس 2014 برابر با دوازدهم اسفند ماه 1392 آزاد و در اختیار بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته است.

اما طبق توافق ژنو، بنا بوده قسط سوم معادل 550میلیارد دلار، 7 مارس مصادف با 16 اسفندماه به حساب بانک مرکزی واریز شود. قسط چهارم معادل 550 میلیون دلار نیز باید 10 آوریل برابر با 21 فروردین ماه به حساب واریز می شد. بنابه این گزارش450 میلیون دلار در روز 15 آوریل به عنوان قسط پنجم بوده که باید پرداخت می شده است.

حال نکته اینجاست که تایید رسمی بانک مرکزی بیانگر دریافت یک میلیارد دلار از دارایی‌های بلوکه شده ایران در حساب بانک‌های خارجی است اما سخنگوی دولت تاکید دارد که 5 قسط دریافت و 2550 میلیارد دلار رسما وارد حساب ایران شده است. بنابراین دولتی‌ها هنوز در دریافت 1550 دلار به اجماع نرسیده‌اند و سکوت بانک مرکزی تایید کننده این سردرگمی در دریافت اقساط می باشد.

نکته دیگری که امیدها را از توافق ژنو تا حدود زیادی نا امید کرده عدم دسترسی ایران به دلارهای به اصطلاح آزاد شده است چراکه طبق اذعان رئیس کل بانک مرکزی هنوز این پول‌ها وارد ایران نشده و در حساب بانک مرکزی در بانک‌های خارجی است و بخاطر برقراری تحریم‌های بانکی و عدم دسترسی به سیستم سوئیفت تا کنون یک دلار هم رسما در اختیار ایران قرار نگرفته است.